Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінде 2021 жылдың 27 сәуірінде Абылай хан атындағы ҚазХҚ және ӘТУ 80 жылдығына арналған іс-шаралар аясында «А.Е. Карлинскийдің феномені дəуірдің аймақтық-ұлттық болмысы ретінде» атты дөңгелек үстел өтті.
Пленарлық және секциялық отырыстарда келесі тақырыптық бағыттар бойынша баяндамалар тыңдалды:
- Қазіргі лингвистиканың әдіснамалық мәселелері
- Тілдік өзара әрекеттесу теориясының мәселелері: тілдік байланыстар.
- Тілдік сана және тілдік тұлға.
- Қазақстан Республикасындағы көптілді білім беру: теориясы мен әдістері.
- Мәдениетаралық коммуникация және аударма мәселелері.
Дөңгелек үстел жұмысына Өзбекстан, Қырғызстан, Қазақстан Республикасының жетекші жоғары оқу орындарының ғалымдары қатысты.
Педагогика ғылымдарының докторы, профессор, Абылай хан атындағы ҚазХҚжӘТУ оқу-әдістемелік жұмыс жөніндегі проректоры Т.А. Кульгилдинова «Профессор А.Е. Карлинскийдің ғылыми мұрасы қазіргі лингвистикалық парадигма контекстінде» атты баяндамасында ф. ғ. д., профессор А. Е. Карлинскийдің өмірі мен қызметі туралы айтып өтті.
Карлинский Аврам Ефремович - белгілі қазақстандық лингвист ғалым. Ұлы Отан соғысына қатысушы. 1957 жылдан бастап оқытушы, неміс тілі кафедрасының меңгерушісі (2-ші мамандық), Алматы педагогикалық институтының деканы (кейін Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті болып аталды) жұмыс істеген. Оның контактология саласындағы маман ретіндегі еңбек қызметі интеркаляция теориясы бойынша алғашқы монографияларды құрумен байланысты болды.
Тілдік байланыстар теориясын жасауға көп күш пен еңбек жұмсалды, онда ол қазақ-орыс қостілділігі жағдайындағы проблемаға жаңа көзқарас туралы мәселені көтерді. Ол 116 ғылыми жарияланымның және 4 монографияның авторы. Оның соңғы жылдардағы монографиялары ұлттық филологияға қосқан үлесі болды және ғылыми және педагогикалық біліктіліктің жоғары деңгейін растады, бұл Аврам Ефремовичті қазақстандық лингвистиканың танымал мэтрлерінің қатарына теңеді.
Оның қажырлы еңбектерінің жемісі өте жақсы қорғалған студенттік диссертациялар, көптеген ғылыми мақалалар онымен қоса кандидаттық және докторлық диссертациялар болды. 10 ғылым кандидаты мен 2 ғылым докторын дайындаған.
Оның педагогикалық мансабы - нағыз зияткер мен кәсіпқойдың ең жақсы қасиеттерін үйлесімді түрде үйлестіретін адам қызметінің жарқын мысалы.
Аврам Ефремовичтің таланты мен еңбекқорлығы назардан тыс қалмады және бірнеше рет Білім Министрлігінің грамоталары мен дипломдарымен марапатталды.
Қазіргі тіл білімінің өзекті мәселелеріне, ф.ғ.д., профессор А. Е. Карлинскийдің лингвистикалық тұжырымдамалары мен ғылыми көзқарастарына филология ғылымдарының докторы, Б. Ельцин атындағы Қырғыз-Ресей университетінің профессоры М.И. Лазаридидің «Психикалық күйлер сөздігін жасау принциптері туралы" (Бішкек, Қырғызстан), ф.ғ.д., профессор С. Б. Имның Өзбек мемлекеттік әлем тілдері университетінің Орыс тіліндегі фузионалдылықты білдірудің тілдік құралдары», осы университеттің жас ғалымы Г. А. Жақыпова «Славян тілінің сөзжасам морфонологиясын қайта құрудағы ежелгі орыс тілінің рөлі» (Ташкент, Өзбекстан), ф.ғ.д., проф. Н.С. Пак және аға оқытушы. У.А. Ким «Билингвизмадағы тілдердің өзара әрекеттесу процестері» (Абылай хан атындағы ҚазХҚжәнеӘТУ), ф.ғ.д., проф. А. А. Загидуллина «Мәтін және дискурс коммуникацияның негізгі түрі ретінде" (ҚазХҚжәнеӘТУ)., ф.ғ. д., проф. Ш. М. Мажитаева, PhD докторы Ж. Омашева «Қазіргі лингвистикадағы салыстырмалы және қарама-қарсы зерттеулер мәселесі туралы» (Е.А. Букетов атындағы Қарағанды мемлекеттік университеті). А.Р. Бейсембаева «А.Е. Карлинскийдің тілдік тұлғасы» (Еуразия Инновациялық Университеті, Павлодар), ф. ғ. д., профессор Д. Д. Шайбақованың «А. Е. Карлинскийдің ғылыми идеяларды генерализациялауға қосқан үлесі» (Абай атындағы Қазақ ұлттық педагогикалық университеті) атты ғылыми еңбектері жарық көрді.
Секциялық отырыстарда дөңгелек үстелдің тақырыптық бағыттары шеңберінде келесі баяндамалар тыңдалып, талқыланды: ф.ғ.д., проф. С. М. Алтыбаева «Қазақстанның қазіргі прозасындағы эсхатологиялық мифтің көрініс беруінің ерекшелігі», п. ғ. д., проф. К. Л. Кабдулова, М. Л. Болатбаева «Тілдік мамандықтар студенттерінің сөзжасамдық құзыреттерін қалыптастыру процесін модельдеу» (ҚазХҚжӘТУ), к. ф. кафедрасының меңгерушісі Рыспаева Д.С., Мусаипова А. К., 1 курс магистранттары «Шет тілдік әлеуметтік-мәдени құзыреттілікті қалыптастыру дағдылары», ф. ғ. к., доц. Л.С. Байманованың «Ш. Уәлиханов атындағы Көкшетау университетіндегі көптілді білім беру (неміс бөлімінің студенттерін оқыту шеңберінде)» Көкшетау), сондай-ақ 1 және 2 курс магистранттары ғылыми жетекшілерімен бірлесіп: Карлинова К. К., ф. ғ. д., проф. Загидуллина, Смакова Г. Ж. ф. ғ. д., проф. Пак Н.С., Қадырбек А., д. ф. ғ. д., проф. К. Рысалды К.Т., Мақсұтова А. Д., ф. ғ. д., проф. Исмаилова Ф. Е., Олжабаева Б. М., Рысбек А. Ж. Бердимухамед А. А.
Дөңгелек үстелде сөз сөйлеген ғалымдар Абылай хан атындағы ҚазХҚжәнеӘТУ-ды келе жатқан мерейтойымен құттықтап, университет ректоры, ҚР ҰҒА академигі С.С. Құнанбаеваға көрнекті ғалым, ф.ғ. д., профессор А. Е. Карлинскийді еске алуға арналған дөңгелек үстел ұйымдастырғаны үшін алғыс білдірді.
Дөңгелек үстел жоғары ғылыми-теориялық деңгейде өтті. Белгілі ғалымдар, оқытушылар, докторанттар, магистранттар, студенттер әрі қарай ғылыми жұмыстарға, шығармашылық ойларын жүзеге асыруға жаңа серпін алды.
Кульгильдинова Т.Ә.,
п.ғ.д., профессор, оқу-әдістемелік жұмыс жөніндегі проректор