Р.Б.Сүлейменова атындағы Шығыстану институты баршаңызды 2025 жылдың 7 сәуірінде сағат 11:00-де Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университетінде өтетін «Жаһандық көшбасшылар мен қозғаушы күштер: дүниежүзілік тарихтағы Орталық Азияның көшпелілері мен саудагерлері» атты дәріске шақырады (Алматы қ., Мұратбаев көшесі, 200, 108 ауд., 1 оқу корпусы, 1 қабат).
Дәрісті Кембридж университетінің (Ұлыбритания) Вольфсон колледжінің Орталық Азиядағы Кембридж форумының, Иса колледжінің және зерттеу желілері жобасының ғылыми қызметкері Праджакти Калра ханым оқиды.
Global Movers and Shakers: Central Asian Nomads and Merchants in World History
by Prajakti Kalra, Cambridge Central Asia Forum, Jesus College & Research Networks, Wolfson College
Дәріс Орталық Азия көшпенділерінің әлемдік тарихтағы рөлін, олардың жаһандық үдерістерге ықпалын және Жібек жолы бойындағы сауданың дамуын қайта қарауға арналады.
Ертедегі көші-қоннан және өркениеттің алғашқы түрлерінен – көшпелі және жартылай көшпелі – Орталық Азия халықтары Еуразияда болып жатқан жаһандық тарихи процестердің негізгі субъектілері болды. Олардың отырықшы халықтарға, демек, бүкіл Еуразияға ықпалы олардың көптен бері бағаланбай келген дүниежүзілік тарихтағы рөлін қайта қарастыруды қажет етеді.
Ерте болмаса, кем дегенде XIII ғасырдан бастап әлемдік жүйенің негізіне айналған Жібек жолы бойындағы сауданың дамуындағы Орталық Азия империялары мен хандықтарының, әсіресе көшпелі империялардың рөлін мойындау маңызды. Отырықшы өркениеттерге, ал біздің заманымызда Еуропаға бағытталған дүниежүзілік тарихты зерттеудегі тарихи қалыптасқан тәсілдер Орталық Азия қоғамдарының күрделілігі мен көпқабаттылығын және олардың жаһандық үдерістерге тұрақты әсерін ескермейді.
Бұл баяндамада көшпелілер мен саудагерлердің жаһандық тарихты қалыптастырудағы рөлін көрсету үшін XIII ғасырдағы «моңғол сәті» мысалын пайдаланады. Көшпелі империялар мен олардың сенімді сауда серіктестері құрған институттар мен инфрақұрылым Еуропа мен Батыс әлемде жаңа және бірегей байланыстар құруды талап ете бастағанға дейін жаһанданудың бай тарихы баяндайды. Баяндамада Орталық Азияның өзіндік тарихи траекториясындағы маңыздылығы егжей-тегжейлі қарастырылады және оның жаһандық тарихи әңгімелердегі маңыздылығына негізделеді.
Өмірбаян
Праджакти Калра-Кембридж Орталық Азия форумының, Иса колледжінің және Вулфсон колледжінің, Кембридж университетінің, Ұлыбританияның зерттеу желілері жобасының ғылыми қызметкері. 2018 жылдан 2023 жылға дейін Кембридж университетінің Даму зерттеулері орталығында шақырылған оқытушы болды. 2018-2021 жылдары сол орталықта GCRF COMPASS қаржыландыратын RCUK жобасында жұмыс істеді. Ол сондай-ақ 2024 жылға дейін Кембридж университетінің Оңтүстік Азияны зерттеу орталығында заманауи Оңтүстік Азия зерттеулері бойынша MPhil-тің Бас үйлестірушісі қызметін атқарды. Профессор Праджакти Калра Орталық Азия тарихы мен Еуразияның сауда желілері бойынша бірқатар маңызды еңбектердің авторы. Оның «Жібек жолы және Моңғол империясының саяси экономикасы» кітабы 2018 жылы Routledge баспасынан жарық көрді және Моңғол империясының экономикалық жүйесін егжей-тегжейлі зерттейді. Ол кітапта моңғол билігінің трансконтиненттік саудаға қалай ықпал еткенін және осы жүйені қолдаған саяси және экономикалық құрылымдарды талданады.
Соңғы жарияланымдар арасында:
- «Ортағасырлық Еуразиядағы құрлықаралық және алыс қашықтықтағы сауда» (бірлескен автор, Routledge, 2024)
- «Моңғол Еуразиясындағы ғылыми дипломатияға арналған жағдай» (Journal of Eurasia Studies, 2023)
- «Еуразиядағы тұрақсыздықтың жергілікті түсінігінің жаһандануы» (Journal of Eurasian Studies, 2021)
- «Орталық Азияның ішкі тұрақтылығының орны» (Cambridge Review of International Affairs, 2022)
- «Pax Mongolica: Моңғол империясындағы сауда және саудагерлер» (Oxford Research Encyclopedia of Asian History, 2020)
- «Орталық Азия тарихы перифериялық?» мақаласы бойынша ой толғау (14 желтоқсан, 2020 ж.).
Бұл еңбектер Орталық Азияның дүниежүзілік тарихтағы маңыздылығын және оның әртүрлі аймақтар арасындағы экономикалық және мәдени байланыстарды қалыптастыруға қосқан үлесін көрсетеді.
Дәрістің өтетін орны: Абылай хан атындағы Қазақ халықаралық қатынастар және әлем тілдері университеті, Алматы қ. Мұратбаев көшесі, 200, 108 аудитория, 1 оқу корпусы, 1 қабат.
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру басқармасы
.png)
